Om de onderfinanciering waarin de Brusselse watersector al jaren vastzat, te beperken, startte BRUGEL in 2021 een omvangrijk project met VIVAQUA en HYDRIA. Doel: alle kosten in verband met de bevoorrading en de zuivering van water integreren om tarieven voor te stellen die in overeenstemming zijn met de realiteit op het terrein. Als uitvloeisel daarvan had BRUGEL ingestemd met een algemene verhoging van de tarieven voor 2022 van 15 %, voorgesteld door de operatoren van de sector. Eens dit omvangrijke project achter de rug, concentreerde BRUGEL zich in 2022 op de constructie van modellen voor kostenrapportering, op de analyse van het waterbeheerplan en op de factureringsproblemen en de uitzonderlijke aanvraag tot tariefverhoging van VIVAQUA.

Waterbeheerplan

Volgens de Kaderordonnantie Water van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest moet het Waterbeheerplan (WBP) de uitdagingen op het vlak van het waterbeheer in het Brussels gewest op geïntegreerde en globale wijze organiseren. Dit plan beoogt voornamelijk de drukbronnen op de Brusselse wateren te beperken om de ecologische toestand ervan te verbeteren. Het plan bevat echter ook doelstellingen zoals het bevorderen van de terugwinning van de kosten van waterdiensten en bevat een lijst van door de watersector uit te voeren acties. Daarom heeft de Brusselse regering BRUGEL om advies gevraagd over het ontwerp van WBP 2022-27.

“Dit plan bepaalt grotendeels de investeringsplannen van de wateroperatoren” , legt Farid Fodil Pacha uit, verantwoordelijke van de Dienst Markt en Netwerken. “Dit document moet echter ook de minimumdoelstellingen voor de kwaliteit van de dienstverlening bevatten waartoe alle spelers in de watersector zich verbinden. Wij zijn van mening dat het begrip dienstverlening verschillende aspecten moet omvatten, waaronder de distributie van water, om rekening te houden met de frequentie van onderbrekingen en het drukniveau aan de kraan, de follow-up van klachten, de reactiviteit van het VIVAQUA-callcenter, enz. We doen dit al op deze manier voor de energiesector. In het BHG bepaalt de ordonnantie het minimumkwaliteitsniveau voor de distributie van gas en elektriciteit. Door ontwikkelingsplannen en reporting over de kwaliteit van de diensten kunnen wij ervoor zorgen dat deze kwaliteit behouden blijft of zelfs verbeterd wordt. Rekening houdend met de expertise van BRUGEL in het toezicht op de kwaliteit van de dienstverlening voor elektriciteit en gas, zou BRUGEL de bevoegdheden moeten krijgen om de kwaliteit van de dienstverlening van de wateroperatoren te controleren ”, besluit hij.

Integratie van milieu- en hulpbronkosten in de prijsstelling

Om te voldoen aan de richtsnoeren van de Kaderordonnantie Water is BRUGEL begonnen met het onderzoek naar de integratie van de milieu- en hulpbronkosten (MHK) in de waterprijsstelling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vanaf 2021. Deze totaal nieuwe denkoefening beantwoordt aan de doelstellingen van transparantie, eerlijke en stimulerende toewijzing van kosten tussen operatoren en gebruikers, en van vaststelling van een absoluut prijssignaal. “De doelstellingen van deze studie zijn velerlei , legt Jérémie Van Den Abeele uit, die verantwoordelijk is voor de tariefaspecten. “In de eerste plaats hebben we getracht de begrippen “kosten voor het milieu” en “waterhulpbron” te definiëren, met de bijbehorende implicaties voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Op basis van deze observaties hebben wij een aantal op buitenlandse praktijken gebaseerde ideeën en aanbevelingen voor actie voor de actoren op het gebied van water naar voren gebracht. Deze denkoefening moet het mogelijk maken bij de toekomstige prijsstelling beter rekening te houden met deze specifieke kosten. ”

Nieuwe watertarieven voor de periode 2023-2026

Eind december 2022 diende VIVAQUA bij BRUGEL een verzoek in om de waterprijs te verhogen. Het verzoek van VIVAQUA was ingegeven door de onvoorziene stijging van zijn kosten als gevolg van de huidige inflatie (+ 9,7% in 2022; +/- 6% in 2023). Als gevolg van die factoren, en in mindere mate van de facturatieproblemen waarmee VIVAQUA momenteel te kampen heeft, voldeed de operator niet langer aan de contractuele financiële ratio’s die de Europese Investeringsbank (EIB) oplegt.

“De watertarieven voor 2023 zullen daarom met 14,5% stijgen. De stijging zal vervolgens 4,1% bedragen in 2024 en 2% in zowel 2025 als 2026 ”, preciseert Jérémie Van Den Abeele. BRUGEL vestigt echter de aandacht op het feit dat deze tariefverhoging niet alle risico’s voor VIVAQUA wegneemt dat ze niet in staat zou zijn om de financiële ratio’s tijdens de rest van de tariefperiode te halen. “Als deze situatie zou worden bevestigd, zou de EIB het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen vragen om een deel van de door VIVAQUA aangegane leningen vervroegd terug te betalen ” voegt hij eraan toe.

Investeringsbehoeften en financiële kwetsbaarheid

De regulator wilde de Brusselse regering dan ook waarschuwen voor de kwetsbare solvabiliteit van de Brusselse wateroperator wegens zijn precaire balansstructuur. “Het is noodzakelijk om dringend na te denken over de financiering en de kostenstructuur van VIVAQUA, en meer in het algemeen over de organisatie van de Brusselse watersector ”, zo benadrukt Jérémie Van Den Abeele.

BRUGEL heeft eveneens een aanzienlijke daling vastgesteld van de investeringen die VIVAQUA voor 2023 heeft voorzien. Die onderinvesteringen mogen slechts tijdelijk zijn. “ Mochten ze structureel worden, hebben wij een mechanisme voorzien waarmee een deel van de tariefverhoging kan worden gerecupereerd om ze in te zetten voor toekomstige investeringen. Zo herbevestigen wij het belang dat we hechten aan de uitvoering van de investeringen die nodig zijn voor een veilig en kwalitatief hoogstaand net ”, zo besluit Jérémie Van Den Abeele.

Vivaqua’s factureringssysteem op halve kracht

In juni 2022 is VIVAQUA gestopt met het versturen van facturen aan zijn klanten. De oorzaak: storingen bij de uitgifte van voorschot- en regularisatiefacturen. “Het factureringsprobleem hield verband met bugs in de werking van het nieuwe klantenbeheersysteem van de operator. Door de facturering op te schorten, wilde VIVAQUA voorkomen dat er onjuiste facturen zouden worden verstuurd”, legt Karine Sargsyan uit, verantwoordelijke van de Juridische en Geschillendienst. “Toen VIVAQUA de verzending van de facturen hervatte, bleken sommige ervan weer fout te zijn» , aldus nog Karine Sargsyan. “De facturering werd opnieuw gedurende enkele maanden stopgezet, wat de situatie van de operator verzwakte. ”.

Er zij op gewezen dat dit geen invloed heeft op de nauwkeurige facturering van het geregistreerde verbruik. “Gezien de factureringsproblemen kunnen sommige gebruikers meerdere facturen tegelijk ontvangen, dus het is belangrijk te benadrukken dat gebruikers die betalingsproblemen ondervinden, bij VIVAQUA een betalingsplan kunnen aanvragen om de betalingen over meerdere maanden te spreide”, voegt Karine Sargsyan eraan toe. “We raden gebruikers ook aan hun facturen zorgvuldig te controleren.”